SUNIPEYK

[ Okuma süresi tahmini 5 dakikadır ]

Compact Disk (CD), Philips ve Sony ortaklığı ile geliştirilmiş sayısal optik veri saklama ortamıdır. 1 Ekim 1982’de satışa çıkan ilk disk yürütücü (CD Çalar) Sony’nin CDP-101’i idi. Aynı tarihte ilk üretilen CD de Billy Joel’in 52nd Street albümü oldu. CD’ler bu tarihten sonra ticari olarak günümüze kadar satılmaya devam etmiştir.

CD

CD’lerin üretimi, özel bir cam üzerine fotoresist katmanla kaplanması, kaynak materyalin bilgisayar kontrolünde yazılması, nikel plazma ile kaplanması, damga kalıp üretimi, polikarbon enjeksiyonu, alüminyum film ile kaplanması ve koruyucu vernik uygulanması gibi aşamalardan oluşmaktadır. Bu aşamalar sonucunda, CD yüzeyinde pits adı verilen çukurlar ve lands adı verilen düzlükler oluşur. CD okuyucu cihazlar ise, bu çukur ve düzlükleri lazer ışığı ile tarayarak, bunları sayısal sinyallere dönüştürürler.

CD’lerin kullanım alanları oldukça genişti. Müzik, video, oyun, yazılım, eğitim gibi pek çok alanda CD’ler tercih edildi. CD’lerin farklı kullanım amaçlarına göre değişik türleri bulunmaktaydı.

CD player’ın hikayesi, müzik endüstrisini de etkiledi. CD’ler, kasetlerden ve plaklardan daha fazla ses kalitesi ve kapasite sunuyordu. Ayrıca, CD’lerin kopyalanması ve dağıtılması daha kolaydı. Bu nedenle, müzik şirketleri ve sanatçılar da CD formatına geçmeye başladılar. İlk ticari CD albümü, Billy Joel’in 52nd Street albümüydü. Bu albüm, 1982 yılında Japonya’da satışa sunuldu. Daha sonra, dünyanın dört bir yanından pek çok sanatçının CD albümleri piyasaya çıktı.

CD’yi kim buldu?

CD, Philips ve Sony ortaklığı ile geliştirilmiş sayısal optik veri saklama ortamıdır. Çeşitli isimler CD’nin babası, ilk bulan şeklinde belirtlilmesine rağmen, aslında ortak bir çalışmanın ürünüdür.

CD Çeşitleri

• CD-ROM: Read-Only Memory (Salt Okunur Bellek) anlamına gelir. Bu tür CD’ler üzerine sadece bir defa veri yazılabilir ve daha sonra silinemez veya değiştirilemez. Bu nedenle, genellikle yazılım veya oyun gibi sabit verilerin dağıtımında kullanılır.
• CD-R: Recordable (Kaydedilebilir) anlamına gelir. Bu tür CD’ler üzerine birden fazla defa veri yazılabilir ancak silinemez veya değiştirilemez. Bu nedenle, genellikle kişisel verilerin yedeklenmesinde veya müzik veya video gibi medya dosyalarının kaydedilmesinde kullanılır.
• CD-RW: Rewritable (Yeniden Kaydedilebilir) anlamına gelir. Bu tür CD’ler üzerine birden fazla defa veri yazılabilir ve silinebilir veya değiştirilebilir. Bu nedenle, genellikle geçici verilerin depolanmasında veya sık sık güncellenen verilerin kaydedilmesinde kullanılır.

2004 yılında, Dünya çapında satılan CD sayısı yaklaşık olarak 30 milyara yükselmiştir. 2007’ye kadar bu rakam Dünya çapında 200 milyara ulaşmıştır.

CD Player: CD Çalar/ Oynatıcı/ Yürütücü

Bizde ismi CD çalar denmiş. İlk CD’ler müzik çaldığı için olsa gerek. Daha sonra oynatıcı, yürütücü gibi isimlerde verildi. Orijinali hep CD Player olarak kaldı, tabii.

İlk CD player’ın hikayesi, müzik teknolojisinin gelişiminde önemli bir kilometre taşıdır. CD Çalar, dijital ses kayıtlarını okuyabilen bir cihazdır. İlk CD Çalar, 1982 yılında Sony tarafından piyasaya sürülen CDP-101 modelidir. Bu cihaz, 12 cm çapındaki kompakt diskleri (CD) kullanmaktaydı. CD’ler, vinil plaklara göre daha dayanıklı, daha kaliteli ve daha küçüktü.

CDP-101, 168 bin yen (yaklaşık 730 dolar) fiyatıyla lüks bir ürün olarak kabul ediliyordu.

CD player’ın icadı, Sony ve Philips gibi iki büyük elektronik firmasının işbirliği sonucunda gerçekleşti. 1979 yılında, Sony ve Philips ortak bir dijital ses formatı geliştirmeye karar verdiler. Bu format, daha önce Philips’in geliştirdiği optik disk teknolojisine dayanıyordu. Optik diskler, lazer ışını ile okunan ve yazılan ince plastik disklerdir. Sony ve Philips, optik disklerin ses kaydı için uygun olduğunu düşündüler ve ortak bir standart belirlediler. Bu standart, Red Book (Kırmızı Kitap) olarak adlandırıldı. Red Book, CD’lerin fiziksel özelliklerini, dijital ses kodlamasını ve veri depolama yöntemini tanımlıyordu.

Sony ve Philips’in işbirliği, CD player’ın yaygınlaşmasına katkı sağladı. İki firma da kendi CD player modellerini üretti ve piyasaya sundu. Philips‘in ilk CD player’ı CD-100 modeliydi. Bu cihaz, CDP-101’den bir ay sonra Avrupa’da satışa çıktı. Sony ve Philips’in yanı sıra, diğer elektronik firmaları da kendi CD player modellerini geliştirdiler. Örneğin, Toshiba’nın ilk CD player’ı XR-P9 modeliydi. Bu cihaz, 1983 yılında Japonya’da satışa sunuldu.

CDler de öldü? Evet, ne video, ne de müzik için artık CD kullanan pek yok. CD ve sonraki daha üstün nesillerinin var olmasını sağlayan müzik ve film/ video endüstrisi bambaşka bir yola evrildi.

CD oynatıcısı olan bir bilgisayar görmeyeli epey de oluyor. Belki eski bir DVD veya CD oyanıtıcınız vardır, evinizin bir köşesinde, anca veya kaldırılmış, unutulmuş bir kutunun bir köşesinde duruyordur.

Bir dönemin “şahane” buluşu artık kabul görmüyor. CDler’e de veda ettik, gitti.