Şirket-i Hayriye ve Şehir Hatları
[ Okuma süresi tahmini 3 dakikadır ]
Şirket-i Hayriye, Osmanlı İmparatorluğu döneminde kurulan ve İstanbul Boğazı’nda yolcu taşımacılığı hizmeti veren ilk şirket olarak bilinir. 1851 yılında kurulan Şirket-i Hayriye, daha sonra Şehir Hatlarına devredilmiştir.
Şirket-i Hayriye’nin Kuruluşu ve Tarihçesi
Kuruluş
Şirket-i Hayriye, Osmanlı İmparatorluğu’nda modern deniz ulaşımını sağlamak amacıyla 1851 yılında kurulmuş. Şirket, İstanbul Boğazı boyunca yolcu ve yük taşımacılığı yapmak üzere faaliyet göstermeye başlamış. Şirketin kurulmasında dönemin önemli devlet adamları ve iş insanları rol almış.
Kısa Tarihçesi
- 1851: Şirket-i Hayriye’nin kuruluşu.
- 1854: İlk vapur seferleri başladı. Bu dönemde vapur teknolojisi yeni yeni gelişmekteydi ve Şirket-i Hayriye, Osmanlı İmparatorluğu’nda bu teknolojiyi kullanarak önemli bir adım attı.
- 1910: Şirket, 59 gemiye ulaştı ve taşımacılığın en önemli aktörlerinden biri haline geldi.
- 1923: Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte şirket, Türkiye Cumhuriyeti’nde de yerini bir süre korudu.
- 1945: Şirket, Devlet Denizyolları ve Limanları İşletmesi’ne devredildi.
- 1984: Şehir Hatları adıyla İDO’nun (İstanbul Deniz Otobüsleri) bir parçası haline geldi.
- 2010: Şehir Hatları, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bir kuruluşu olarak faaliyetlerine devam ediyor.
Şehir Hatları markalar sayfasında hiçbir açıklama yapmadan bulunan Şirketi- hayriye logosu.
Şirket-i Hayriye ve Şehir Hatları Logoları
İlk Amblem
İlk Şirket-i Hayriye logosunun bu olduğu düşünülmektedir. Elimizde bulunan belgelere göre bu amblem uzun yıllar kullanılmış görünüyor. Maalesef yine resmi bir kaynağa sahip değiliz. Amblemi yapan da belli değil. Bu logo 1945 yılında şriket Şehir Hatlarına devredilinceye kadar çok az değişiklik ile kullanılmış.
Öneçıkan görselde kullandığım ise 1925 yılından bir öğrenci pasosu üzerinde kullanılan amblemin benzetmesi.
Şehir Hatları Logosu
Şehir hatları, denizcilik işletmesi vb amblemler birbirine girmiş. Kimin ne zaman yaptığı belli değil. Kaynak yok, belge yok. ancak yine mezatlardaki basılı belgeler ile anca aşağıdakileri bulabiliyoruz. 1945 yıllarında hem ayyıldız hem de çıpa kullanımı daha güzel ve özgün görünüyor bana. Yeni çıpalar ikonu biraz, nasıl desem, tatsız gibi. Çıpaların ucu, şeytan kuyruğunu anımsatıyor. Çıpa ucu, kanca gibi değil. Ok hem kolay hem de rezil edebilecek bir ikondur. Kullanımına çok dikkat etmek gerekir.
Şehir Hatları’nın modern logosu, 2010 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yenilenmişmiş. Logonun tasarımı İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin grafik tasarım ekibi tarafından yapılmışmış. Tüm bunlara mış, miş diyorum çünkü gene elimizde resmi kaynak ve belge yok.Remi sitelerde bir açıklama yok. Sanırım şu vapur bacalısı olsa gerek. Kimin yaptığını belgelemeden bu son logoyu koymayacağım yine.