Teksas, Tommiks, Zagor ve Kaptan Swing
[ Okuma süresi tahmini 5 dakikadır ]
Teksas Tommiks nedir bilen var mı acaba hala. Kitaplardan bahsetmiyorum, onları özet olarak vereceğim. Deyim olarak bizim zamanımızda çizgi romanların hepsinin adı Teksas Tommiks idi. Öyle derdik, derlerdi. Büyüklerimiz kızardı; bırak teksas tommiks okumayı da derslerini bitir, ödev yap gibi. O an belki de Kızılmaske okuyorduk, belki Mandrake ama hepsine toplu olarak Teksas Tommiks denirdi. Öyle yerleşmişti, o zamanlar. Belki ilk onlar gelmişti, yayınlanmıştı ülkemizde, bilemiyorum. Belki de söylemesi, fonotiği güzel oturmuştu. Sebebi belli değil veya unutuldu ama ülkecek teksas tommiks dedik yıllarca.
Önce Tommiks yayınlanmış sonra Teksas. Bizde öyle. Ancak Tommiks Teksas olarak değil Teksas Tommiks olarak oturmuş, kalıplaşmış. Daha söylenebilir diye olsa gerek.
Yazıya Zagor ve Kaptan Swing’i de ekledim. Şimdi hepsinin özet bilgisine biraz bakalım;
Özet bilgileri çizgi romanların ilk yayınlanış tarihlerine göre verdim.
Tommiks (Capitan Miki)
- İlk Yayınlanma Tarihi ve Yayıncısı: 1951 yılında İtalya’da EsseGesse tarafından yaratıldı.
- Geçtiği Dönem ve Yer: Yer, Amerikan sınır kasabaları. Dönem, 1800’ler, Vahşi Batı dönemi.
- Türkiye’deki Yayınlanma Tarihi ve Yayıncısı: 1955, Ceylan yayınları.
Tommiks maceralarında yanlız değildir. Manevi babası Konyakçı (Doppio) ve kültürlü, eğitimli Doktor (Salasso) maceralarında ona eşlik ederler. Kulver (Coulver) kalesinde görevli bir Ranger’ dir. Ve kız arkadaşı Suzy kale komutanın kızıdır.
Teksas (Il Grande Blek)
Orijinal adı yerine bizde Teksas ve Çelik Bilek olarak yayınlanmıştır.
- İlk Yayınlanma Tarihi ve Yayıncısı: 1954 yılında İtalya’da EsseGesse (Giovanni Sinchetto, Dario Guzzon, Pietro Sartoris) tarafından yaratıldı.
- Geçtiği Dönem ve Yer: Yer, Amerika’nın kuzeydoğusundaki New England bölgesi. Dönem, 1770’ler, Amerikan Bağımsızlık Savaşı dönemi.
- Türkiye’deki Yayınlanma Tarihi ve Yayıncısı: 1956, Ceylan yayınları.
Blek (çelik bilek, Teksas) ve arkadaşları Rodi ve Profesör Oklitus, İngiliz askerlerine karşı Amerikan direnişinde ki maceralarını konu alır. Bizdeki ismi olan Teksas’ın eyalet ile ilgisi yoktur. New England bölgesinde İngilizler’e, Kırmızı urbalılara karşı Amerikanın özgürlüğü için savaşırlar.
Zagor
- İlk Yayınlanma Tarihi ve Yayıncısı: 1961 yılında İtalya’da Sergio Bonelli (yazar) ve Gallieno Ferri (çizer) tarafından yaratıldı.
- Geçtiği Dönem ve Yer: Yer, ABD’nin Pensilvanya eyaletinin kuzeyinde Darkwood Ormanı (hayali bir mekan). Dönem, 1800’ler, Vahşi Batı dönemi.
- Türkiye’deki Yayınlanma Tarihi ve Yayıncısı: 1962 yılında Türkiye’de Ceylan Yayınları tarafından yayınlanmaya başlandı.
Zagor’un gerçek adı Patrick Wilding’dir. Kızılderili dilinde “Baltalı İlah” anlamına gelen “Za-gor Te-nay” adı verilmiştir. Zagor’un en yakın dostu Çiko’dur ve maceralarında hep onunla birliktedir. Çiko, Meksikalı bir soyludur. Tam adı “Cico Felipe Cayetone Lopez Martinez ve Gonzales”tir. Zagor’un maceraları sadece vahşi batı ile sınırlı kalmamıştır, uzaylılardan başka medeniyetlere, büyücülerden canavarlara geniş bir yelpazede işlenmiştir.
Kaptan Swing (Il Comandante Mark)
- İlk Yayınlanma Tarihi ve Yayıncısı: 1966 yılında İtalya’da EsseGesse tarafından yaratıldı ve Daimi Press tarafından yayınlandı.
- Geçtiği Dönem ve Yer: 18.yüzyıl Amerika’sı, Amerikan Bağımsızlık Savaşı dönemi. 1770’ler.
- Türkiye’deki Yayınlanma Tarihi ve Yayıncısı: 21 Temmuz 1969’da Türkiye’de İlhami Alpagut tarafından yayınlanmaya başlandı.
Maceralarında “Ontario kurtları” ile birlikte İngilizlere karşı bağımsızlık mücadelesi vermektedir. En yakın üç arkadaşı; eski korsan Mister Blöf (Mister Bluff), köpeği Puik (Kemik torbası) ve yerli halktan bir kızılderili olan Gamlı Baykuş‘tur (Sad Owl). Kaptan Swing Ontario kalesinde görevli Betty ile nişanlıdır.
Kaptan Mark olan isim bizde niye Kaptan Swing olarak değiştirilmiş, hiç bilemiyoruz.
Bütün yukarıda elbette dikkatinizi çeken bu çizgi romanların hepsinin İtalyan çizer ve yazarlar tarafından yaratılmış olduğudur. ABD’nın bu kültürün yayılmasında bir dahli var mıdır bilemiyorum. Ancak çocukluğumuzda biz niye bu kadar Amerikan tarih ve kurgu maceralara maruz kalmıştık acaba?
Bize teksas-tommiks okumayın çocuğum diyen büyüklerimiz ama parayı verip bu haftalık dergileri alan da onlardı. Sanırım o zamanlar çocukları oyalayacak şeyler bunlardı.